Ludwig Ignatz Anton Schneider, urodzony 23 marca 1855 roku w Namysłowie, to postać, która pozostawiła niezatarte ślady w świecie architektury. Jego życie zakończyło się 29 grudnia 1943 roku w Złotym Stoku, a jego dziedzictwo wciąż jest doceniane przez miłośników sztuki i historii.
Schneider był niemieckim architektem, który zasłynął jako projektant ponad 40 kościołów katolickiego wyznania. W swojej pracy artystycznej nosił się z tytułem jednego z czołowych przedstawicieli historyzmu, co zaowocowało wieloma wartościowymi realizacjami.
Przede wszystkim, jego wyjątkowy styl charakteryzował się neogotyckim wyrazem, ale jego bogate portfolio obejmowało także projekty w stylach neoromańskim oraz neobarokowym. Dzięki temu, prace Schneidra odznaczają się różnorodnością oraz bogactwem form, które przyciągają zainteresowanie architektów i historyków sztuki do dzisiaj.
Życie i twórczość
Ludwig Schneider, syn adwokata Augusta Schneidera, rozpoczął swoje życie zawodowe w Bytomiu, gdzie 5 lutego 1887 roku poślubił Elisabeth Halamę. W latach 1908–1909 przebywał we Wrocławiu, a w 1910 roku zainwestował w zakup działki w Złotym Stoku. Jego kariera architektoniczna przeszła jednak dramatyczny zwrot w 1914 roku, gdy z powodu problemów ze wzrokiem przeszedł na emeryturę i osiedlił się na stałe w Złotym Stoku.
Choć był na emeryturze, Schneider nie przerwał swojej działalności projektowej. W tym okresie stworzył dwie wille na Humlu. Co więcej, aktywnie brał udział w obchodach 1000-lecia górnictwa, nadzorując związane z tym prace. Po swojej śmierci został pochowany w Złotym Stoku.
Był uznawany za wybitnego znawcę regionów Dolnego i Górnego Śląska, gdzie zwracał szczególną uwagę na urbanistykę oraz potrzeby lokalnych społeczności. Kiedy projektował świątynie, jego prace odpowiadały liczbie wiernych w danym miejscu. Schneider brał pod uwagę wiele aspektów, takich jak proporcje naw, rozmieszczenie ołtarzy, konfesjonałów, a nawet detale techniczne, jak szerokość odstępów między ławami dla wiernych.
Nie ma wielu informacji na temat jego pracy dla luteran. Głównie wznosił kościoły katolickie, a jego bliskie relacje z ówczesnym biskupem wrocławskim, Georgiem Koppem, sprawiły, że wiele z jego świątyń zostało konsekrowanych przez tego hierarchy.
Schneider zwracał szczególną uwagę na materiał budowlany. W jego projektach stosowano zarówno kamień, jak i różne rodzaje cegły, w tym klinkier oraz cegłę suszoną, a ponadto łączył te materiały w swoich dziełach. Miał również szeroką wiedzę na temat europejskiej sztuki, zwłaszcza gotyku, co pozwoliło mu na poszukiwanie różnorodnych form architektonicznych.
Jego realizacje charakteryzował pluralizm struktur przestrzennych: wśród nich znajdowały się kościoły o formach halowych, pseudobazylikowych oraz bazylikowych, chociaż nalegał na styl neogotycki w jego projektach, rzadziej sięgając po neoromański.
Nie mniej niż czterdzieści kościołów zostało zrealizowanych według jego planów, głównie w Górnym Śląsku, w rejonie ówczesnej rejencji opolskiej. Oprócz tego, pozostawił po sobie projekty na Morawach, Dolnym Śląsku oraz w Danii.
Dzieła
W temacie dzieł Ludwiga Schneidera można wyróżnić różne realizacje architektoniczne. Do najważniejszych projektów, które zrealizował, zaliczają się:
- Kaplica Ogrójca przy Kościele św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach-Szopienicach,
- Kościół pw. Wszystkich Świętych w Mysłowicach-Dziećkowicach, zrealizowany w latach 1887–1888,
- Klasztor oraz sierociniec zbudowane dla sióstr jadwiżanek w Katowicach-Bogucicach, zakończone w 1889 roku,
- Kaplica Ogrójca przy kościele Mariackim w Katowicach, zrealizowana w 1891 roku,
- Willa własna, powstała w 1892 roku,
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kobeřicach, zbudowany w przedziale lat 1894–1896,
- Kościół św. Jerzego w Rydułtowach, zaprojektowany w 1894 roku i wzniesiony w latach 1895–1896,
- Kościół Trójcy Świętej w Modzurowie, wzniesiony w latach 1896–1897,
- Kaplica cmentarna w Chorzowie, zbudowana w 1898 roku,
- Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Piekarach Śląskich (w Kamieniu), zrealizowany w latach 1898–1899,
- Kościół św. Józefa w Katowicach, projekt z 1898 roku, wzniesiony w latach 1898–1900,
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie, wzniesiony na przełomie XIX wieku, zniszczony całkowicie w 1945 roku,
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie, zaprojektowany w 1898 roku, ukończony w latach 1899–1901,
- Kościół św. Antoniego we Wrocławiu-Karłowicach, zbudowany w latach 1900–1901,
- Kościół św. Mikołaja w Kędzierzynie-Koźlu, wzniesiony w latach 1900–1902,
- Kościół św. Mikołaja w Raciborzu, zbudowany w latach 1901–1902, wraz z plebanią,
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gliwicach-Bojkowie, projekt z 1898 roku, wzniesiony w latach 1898–1904,
- Kościół św. Wawrzyńca w Wierzchu, ukończony w latach 1899–1900,
- Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Opolu-Nowej Wsi Królewskiej, ukończony w latach 1902–1904,
- Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Rudzie Śląskiej-Kochłowicach, projekt z 1899 roku, zrealizowany w latach 1899–1902,
- Kościół pw. św. Marcina w Tarnowskich Górach-Starych Tarnowicach, zbudowany w latach 1899–1902,
- Kościół św. Michała Archanioła w Siemianowicach Śląskich, wzniesiony w latach 1899–1904,
- Kościół św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach, projekt z 1900 roku, wzniesiony w latach 1901–1902,
- Kościół św. Rodziny w Bytomiu-Bobrku, realizowany w latach 1900–1905,
- Kościół św. Marii Magdaleny w Kuźni Raciborskiej, wzniesiony w latach 1902–1903,
- Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Bojszowach, projekt z 1902 roku, ukończony w latach 1903–1904,
- Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Piekarach Śląskich (Dąbrówka Wielka), rozbudowany około 1904 roku,
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lewinie Brzeskim, zbudowany w latach 1903–1904,
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Jaszkowej Dolnej, ukończony w 1904 roku,
- Bazylika św. Antoniego w Rybniku, projektowany od 1903 roku, wzniesiona w 1903–1907,
- Szpital św. Kamila w Tarnowskich Górach, ukończony w 1907 roku,
- Plebania przy kościele św. Anny w Zabrzu, ukończona w 1907 roku,
- Kościół pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach, zbudowany w latach 1907–1909,
- Kaplica w Starym Wielisławiu, domniemane miejsce śmierci księcia Jana ziębickiego, zrealizowana w latach 1904–1905,
- Kościół pw. św. Mikołaja w Pstrążnej, ukończony w 1905 roku,
- Rozbudowa kościoła pw. św. Antoniego w Tworogu, prawdopodobnie na początku lat 1900,
- Kaplica Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny z 1905 roku oraz kaplica Narodzenia Jezusa z 1909 roku w Bardzie,
- Nowy Kościół św. Albana w Odense, zbudowany w latach 1906–1908,
- Kościół św. Bartłomieja w Gliwicach, projekt z lat 1905–1907, wzniesiony w latach 1907–1910,
- Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Koszęcinie, ukończony w 1906 roku,
- Kościół św. Wawrzyńca i św. Antoniego w Rudzie Śląskiej, zbudowany w latach 1907–1909,
- Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Pokoju, wzniesiony w latach 1907–1909,
- Domek portalowy oraz elewacja kościoła św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie, rozbudowywana w 1908 roku,
- Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ligocie Bialskiej, wzniesiony w latach 1908–1909,
- Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Nędzy, projekty i budowa w 1908 roku,
- Kościół pw. św. Jerzego w Goczałkowicach, realizowany w latach 1909–1910,
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wodzisławiu Śląskim, zrealizowany w latach 1909–1911,
- Kościół św. Barbary w Nowej Rudzie, ukończony w latach 1910–1911,
- Kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Raszczycach, projekt z 1911 roku,
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Polanicy-Zdroju, projekt z lat 1911–1912,
- kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piekarach Śląskich, projekt z 1912 roku, ukończony w latach 1913–1915.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 83 [dostęp 06.02.2018 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 91 [dostęp 06.02.2018 r.]
- PiotrP. Romanowski PiotrP., Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach, Złoty Stok: Usługi Turystyczne „Aurum” Elżbieta Szumska, 2014, s. 94-144, ISBN 978-83-940141-1-7, OCLC 894985595 [dostęp 05.05.2023 r.]
- M. Dziedzic, Architekt Ludwig Schneider w Złotym Stoku, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, R. LXIX (2014), s. 139–142.
- Kościół pw. Świętej Trójcy w Modzurowie. [w:] Platforma e-Usług Kulturalnych [on-line]. [dostęp 07.06.2020 r.]
- O Parafii. Z „Katalogu Archidiecezji Katowickiej 2005” wydanego przez Kurię Metropolitalną w Katowicach. Rzymskokatolicka Parafia św. Jadwigi Śląskiej. [dostęp 07.06.2020 r.]
- Historia parafii. parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Jaszkowej Dolnej. [dostęp 06.02.2018 r.]
- Koszęcin, Najświętszego Serca Pana Jezusa (Dekanat Woźniki) – Diecezja Gliwicka. Kuria Diecezjalna w Gliwicach. [dostęp 13.04.2019 r.]
- Droga Różańcowa (Bardo). Rosenkranzweg. Stowarzyszenie Wratislaviae Amici. [dostęp 06.02.2018 r.]
- Kirche in Kandrzin, Kr. Cosel. [dostęp 07.06.2020 r.]
- Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela. Jaszkowa Dolna. [w:] zabytek.pl [on-line]. [dostęp 13.04.2019 r.]
- Historia Szpitala św. Kamila w Tarnowskich Górach. Szpital św. Kamila & Krzysztof Gawliczek. [dostęp 06.02.2018 r.] [zarchiwizowane z tego adresu (07.02.2018 r.)]
- Wolfgang Globisch: Wczoraj i dziś parafii Wierzch. Opole: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża w Opolu, s. 99. ISBN 978-83-7342-522-4.
- Dorota Głazek: Schneider Ludwig. W: Chorzowski słownik biograficzny. Edycja nowa. Olga Nowak (red.). Chorzów: Muzeum w Chorzowie, 2007, s. 359. ISBN 978-83-926587-1-9.
- Architektura i zabytki. Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rogowie. [dostęp 07.06.2020 r.]
- -MP- podle Jana Vidláka: Kostel Nabevzetí Panny Marie. Novogotický kostel. [w:] koberice.cz [on-line]. [dostęp 07.02.2018 r.] [zarchiwizowane z tego adresu (08.02.2018 r.)] (cz.).
- Głazek 2003 ↓, s. 140.
- Głazek 2003 ↓, s. 144.
- Głazek 2003 ↓, s. 148.
- Głazek 2003 ↓, s. 152.
- Głazek 2003 ↓, s. 158.
- Głazek 2003 ↓, s. 194.
- Głazek 2003 ↓, s. 200.
- Głazek 2003 ↓, s. 202.
- Głazek 2003 ↓, s. 204.
Oceń: Ludwig Schneider